Dayle Haddon: Yaşadığımız Sıkıntılar Bizim İçin Dönüşüm Fırsatı

Dayle Haddon, “Modellik mesleği 40 yaşında biter” klişesini yerle bir ederek, uzun yıllar Estee Lauder, L’oreal, Max Factor, Revlon üzere kozmetik markalarının yüzü olmuş bir isim. Kıssası modellikle hudutlu değil. Hayatının hedefini sivil toplum alanında bulan Haddon, kurduğu WomenOne isimli STK ile dünyanın dört bir yanında eğitim imkânından yoksun kalan kız çocuklarına takviye oluyor. Gazeteci ve üretimci Aslıgül Atasagun, kendisiyle ELLE için röportaj yaptı.

Onu, 40 yaş üstü bayanlara yönelik kozmetik ürünlerinin yüzü olarak tanıdık. Yeteneği, duruşu ve güzelliğiyle uzun yıllar mecmua kapaklarında, televizyon reklamlarında uzunluk gösterdi. Estee Lauder, L’oreal, Max Factor ve Revlon olmak üzere dört büyük kozmetik markasıyla mukavele yapan tek model olma muvaffakiyetini yakaladı. İlham veren mesleğinin yanında, Ageless Beauty (Zamansız Güzellik) ve 5 Principles of Ageless Living (Zamansız Yaşamanın 5 İlkesi) isimli kitaplarıyla dünyanın pek çok ülkesinde çok satanlar listesine girerek, güzelliği yaş kalıbına sıkıştıran problemli bakış açısına karşı farkındalık oluşmasına önemli katkıda bulundu.

Modelliği çok severek yapsa da hayatına diğer manalar da katmak istiyordu. Gerçekten, 2008 yılında UNICEF elçisi seçilen ve bu süreçte dünyanın dezavantajlı bölgelerine yaptığı seyahatlerde kelam konusu bölgelerde yaşayan bayanların problemlerine yakından şahit olan Haddon, kız çocuklarına eğitim ve mentorluk dayanağı sağlayarak onları daha güçlü bayanlar olarak yarınlara hazırlamak hedefiyle tıpkı yıl WomenOne isminde bir STK kurdu. Yıllarca çalıştığı kozmetik markalarının da sponsorluğuyla Kenya, Güney Afrika, Ruanda, Senegal, Haiti, Ürdün, Türkiye ve Gambiya’da sayısız yardım projesini hayata geçirdi.

Dayle Haddon ile modellikten bayan hakları savunuculuğuna uzanan ilham verici kıssasını, kurduğu STK kapsamında yürüttüğü çalışmaları, eğitimin kız çocuklarının hayatı üzerindeki tesirlerini, güzellik ve yaşlanmaya bakış açısını konuştuğumuz keyifli bir röportaj gerçekleştirdik.

Çoğumuz sizi başarılı modellik mesleğinizle tanıyoruz, ancak siz birebir vakitte kurduğunuz WomenOne isimli sivil toplum kuruluşuyla çok değerli çalışmalara imza atan bir bayan hakları savunucususunuz. Bize biraz WomenOne’ın kuruluş kıssasından bahseder misiniz? Sizi kadınhakları alanına yönelten sebepler neydi? “Ben bu alandamücadele etmeliyim” dediğiniz bir farkındalık anınız yahut tecrübeniz oldu mu?

Bu sorunun cevabı aslında yıllar içerisinde insan olarak geçirdiğimiz değişimde bilinmeyen. Yaşımız ilerledikçe farklı şeylere ilgi duymaya başlıyoruz. Makul şeyleri başardıktan sonra, kendimizi geliştirmek için daha diğer mücadeleler arıyoruz. Moda ve güzellik sektöründe olmak bana çok şey kazandırdı. İşimi çok severek yaptım. Çok yetenekli beşerlerle çalıştım. Olağanüstü bir tecrübeydi. Daha da ileri gitmek istiyordum, ancak kesimdeki yaş pürüzünün ve bu mevzudaki ayrımcı halin önüme çıkacağını biliyordum. Bu bölümde fakat 40 yaşına kadar var olabiliyorsunuz. Kırkınızdan sonra adeta görünmez oluyorsunuz, yokmuşsunuz üzere davranılıyor. Bu çok saçma çünkü varsınız, yok olmuyorsunuz. Bana 30’lu yaşlarımda artık işimin bittiğini söylediklerinde,“Aman İlahım, halbuki ben daha yeni başlıyorum. Muhakkak bitmiş falan değilim” diye düşünmüştüm. Yirmili yaşlarındaki bayanlara, 40, 50, hatta 60 yaşa uygun ürünleri satmaya çalışan güzellik sektörü, bu türlü yaparak nasıl bir ileti veriyordu? Sektörün içinden biri olarak, bu yaşlanma algısını değiştirme, bayanın her yaşta kıymetli olduğunu anlatma bahtına sahiptim. Bunun için ileri yaşlardaki modellik çalışmalarımın yanı sıra, dünya çapında çok satan iki de kitap yazdım. Kitaplarımda dış güzellik kadar iç güzelliğin de kıymetli olduğundan, gerçek manada güzel olan birinin her yaşta güzel olduğundan bahsettim. Benim güzellik anlayışım, yalnızca dış görünüşümüzü değil, dünyaya, insanlara yaptığımız katkıları da kapsıyor. Elbette hepimiz güzel görünmek istiyoruz. Kusursuz görünmek için piyasadaki o “sihirli” ürünleri kullanıyoruz. Fakat sonra belirli bir yaşa geldiğinizde, kim olduğunuz ve nasıl göründüğünüz birbiriyle iç içe geçiyor. Bende bu durum, UNICEF elçisi olmak istememle başladı. UNICEF ve öteki birçok kuruluşla Afrika’dan Güney Amerika’ya dünyanın birçok farklı bölgesine gittim. Çok değişik, çok sıradışı bir tecrübeydi. Kimi vakit tehlikeli, kimi vakit ekstrem, lakin sonuçta hayatımı değiştiren seyahatler yaptım. Bu seyahatlerin birinde, doktor bulabilmek için bebeği sırtında bütün gece yol yürüyen anneler gördüm. Oradaki tabipler beni kenara çekip “Tetkiklerimizi daha güzel yapabilmek için iki tane mikroskoba muhtaçlığımız var. Bize yardımcı olabilir misiniz?” diye sordu. Ben de basitçe hallolur düşüncesiyle o seyahate bir arada çıktığım kuruluşun yetkililerine sordum. Bana dediler ki, “Dayle, bu bizim için çok küçük bir talep. Biz daha büyük felaketlerle ilgileniyoruz”. İşte o an başımda bir ampul yandı. Bu büyük çaplı teşkilatlarla işbirliği içinde çalışacak daha küçük ve münasebetiyle daha çevik bir STK kurabilirdim. İşte WomenOne bu türlü doğdu.

WomenOne olarak kız çocuklarının eğitim yoluyla güçlendirilmesi için çalışıyorsunuz. Dünya genelinde kız çocuklarının eğitiminin önündeki en değerli maniler neler ve WomenOne bu pürüzlerle nasıl mücadele ediyor?

O kadar çok mani var ki… İlkokul eğitimi birden fazla yerde devlet tarafından sağlanıyor, fakat ortaöğretim için birebir şey kelam konusu değil. O yüzden eğitime devam edebilmek için para gerekiyor. Ve şayet eğitime bir para harcanacaksa erkek çocuğa harcanıyor. Çünkü erkek çocuğa daha fazla umut bağlanıyor. Kız çocukları 12-13 yaş periyodunda ya işe sokuluyor, ya evlendiriliyor ya da satılıyor. Onları eğitim sistemi içinde tutabildiğimiz her bir sene büyük fark yaratıyor. Şiddet hadiseleri azalıyor, AIDS olayları azalıyor. Genç anneler eğitimli olduklarında çocukları da eğitimli oluyor. Daha az sayıda ve daha sağlıklı çocukları oluyor. Kâfi ki fırsat verilsin. Çünkü bu, yetenek değil, fırsat sıkıntısı. Bahsettiğimiz çocuklar çok fakir ülkelerde yaşıyor. Su yok, elektrik yok. Buralarda yiyecek ekmek bulmak eğitimden daha öncelikli bir sorun. O nedenle kız çocuklarının eğitimi konusuna yönelmeden evvel bu temel meseleleri çözmemiz gerekiyor. Bunun için bölgede şahsen bulunan ortaklarla çalışıp temel gereksinimleri tespit ediyoruz. Bu kimi vakit güvenlik olabiliyor, kimi vakit travma tedavisi, kimi vakit besin. Tüm bunları hallettikten sonra da eğitimle ilgili çalışmalara başlıyoruz, çünkü oradaki çocuklara fırsat sağlayacak şey, eğitim. Öteki kuruluşların ulaşmakta zorlandığı çocuklara ulaşmaya çalışıyoruz.

Dayle Haddon yıllarca çalıştığı kozmetik markaların da sponsorluğuyla Kenya, Güney Afrika, Ruanda, Senegal, Haiti, Ürdün, Türkiye ve Gambiya’da pek çok yardım projesini hayata geçirdi.

Peki yardımlarınız, bu çocukların hayatında nasıl bir tesir yaratıyor?

Eğitim her şeyi değiştiriyor. Mesela 8-10 yaşlarında sokakta yaşarken tanıdığımız bir kızımız var, Jackie. LVMH’nin işbirliğiyle kendisine on yıldır dayanak oluyoruz. Jackie bugün 19 yaşında. Kısa bir süre evvel MasterCard’ın liderlik eğitimi bursuna başvurup kazandı. Onu bulduğumuzda sokaklarda aç biilaç yaşayan, türlü kötü muameleye maruz kalan, perişan halde bir kız çocuğuydu. Artık ise burs müracaatlarında bulunup kazanabilecek kadar özgüven sahibi bir genç bayan oldu. Bunlara tanıklık etmek çok heyecan verici.

Bizler kendi hayatlarımızda sayısız fırsata sahip olduğumuz için ne kadar şanslı olduğumuzun farkında olmuyoruz. O ülkelerdeki çocukların karşısına bir fırsat çıkması ise çok güç. İşte WomenOne ve öbür kuruluşlar, onlara yeni adımlar atmalarında yardımcı olacak fırsatlar sunmak için var. O gençlerin, kendilerini geliştirebilmeleri için sunulan fırsatları nasıl bir kararlılıkla yakalamaya çalıştıklarını bir görseniz! İnanılmaz heyecan verici. Dayanak alan kız çocukları, şayet ellerine fırsat verilmeseydi büyük bir ihtimalle çok fakir bir hayatın içine sıkışıp kalacak, bir sürü çocuk sahibi olacaklardı. O çocukların da hepsi eğitimsiz ve sıhhatsiz olacaktı. Bu da aslında toplumun üzerinde bir yük. Siz bu türlü küçük alanlarda küçük takviyelerle barış, güvenlik, umut ve eğitimin hakim olmasına, oradaki toplumun istikrara kavuşmasına yardım ettiğinizde, bunun olumlu tesiri tüm dünyaya yayılıyor.

Eğitim, hiç kuşkusuz cinsiyet eşitliğinin sağlanması açısından da değerli role sahip. Sizce toplumsal ve ferdî olarak bu alandaki mücadeleyi nasıl destekleyebiliriz?

Destek olmanın birçok farklı yolu var. STK’lara üye olabilir, mevzuyu gündeme taşıyabilir, misal görüşteki bireyleri bir ortaya getirebilir, bağışta bulunabilirsiniz. Bir çocuk, üç çocuk, on çocuk fark etmez. Bizlere dayanak olmak için bir şeyler pişirip satan, taksicilik yapan üniversite öğrencileri var. Burada iş sizin bir gaye belirlemenize kalmış. Mesela “Bir çocuğun bir yıllık okul masrafını karşılayacağım” diyebilirsiniz. İmkanınız varsa bu on çocuk da olabilir. “Bu sınıfın bu yılki tüm okul kitapları benden” diyebilirsiniz. Ne isterseniz. Kuruluş olarak Duke Üniversitesi ile çalışmalar yürütüyoruz. Yardım çalışmalarına katılmayı çok isteyen öğrencileri vardı. Onları yazın Kenya’nın Nanyuki kentindeki merkezde çalışmaya gönderdiler. O gençler orada geçirdikleri süre zarfında hem çok şey öğrendiler, hem de oradaki çocuklara çok şey öğrettiler.

Yani yapılabilecek o kadar çok şey var ki… Sitemizden bağışta bulunabilirsiniz. Gücünüz ne kadarına yetiyorsa. WomenOne olarak Türkiye’nin pek çok yerini dolaştık. Türkiye’ye resmen aşığım. İnsanını çok seviyorum. Süper bir ülke. Turkish Philanthropy Funds ile çalışmalar yaptık. Yaklaşık 11 gün üzere bir süre içinde 10 kent gezdik. Diyarbakır’a ve şu an ismini hatırlayamadığım birçok güzel kente gittik, kız çocuklarının eğitimiyle ilgili durumu yakından inceledik, bayanlara nasıl yardım edebileceğimizi konuştuk. Mesela sizler de Türkiye’deki kız öğrencilere burslar verebilirsiniz.

Herkes hayattaki zorluklardan bir formda hissesini alıyor. Değerli olan, bu olduğunda elinizden geleni yapmak ve insanın asıl en büyük dönüşümü bu türlü vakitlerde yaşadığını bilmek.

Biraz da dirençlilik hakkında konuşalım istiyorum. Yaşanan zorluklar insanı daha dirençli kılar diye düşünülür. Bu güçlü olma, direnç kazanma konusu sizin sivil toplum çalışmalarınızda da sıklıkla öne çıkan bir tema. Pekala sizin ömrünüzde ve mesleğinizde direncinizi, dayanma gücünüzü geliştiren ve sınayan şeyler nelerdi?

O kadar çok örnek var ki… Zorlukların bizi daha dirençli kıldığı konusunda size katılıyorum. İnsan birkaç sefer gerçek manada tabana batmadıkça gelişmenin ne demek olduğunu anlamıyor ve âlâ gününün değerini bilmiyor. Bu bilince lakin tecrübeyle ulaşıyorsunuz. Ben de hayatımda birkaç defa en tabanı gördüm ve o tecrübeler hayatımı değiştirdi. Oburlarının ne şartlarda yaşadıklarını görmemi, alçakgönüllü olmamı sağladı. Mecmua kapaklarında fotoğrafları çıkan ünlü bir modelken, bir anda telefonlara bakıp kahve yapan, bulaşık yıkayan biri oldum. Kimsenin evvelki mesleğimden haberi yoktu. Kendime şöyle dedim: “Dayle, bu türlü görünmez olmak senin için çok güzel bir tecrübe. Bunu sonuna kadar yaşa, sonuna kadar hisset çünkü birçok insan hayatı boyunca bunu yaşıyor. Bu sayede onların nasıl hissettiklerini anlayabilirsin. Çok çalışıp takdir görmemenin, görünmez olmanın nasıl bir his olduğunu öğrenebilirsin.” Benim için inanılmaz bir tecrübeydi. Çalışıp çabalayıp sonunda o güç günleri de aştım. Lakin sürekli “Kahve yap! Bulaşıkları yıka! Bu kahve soğuk! Şeker getir!” halinde muamele görmenin, aşağılanmanın nasıl bir his olduğunu asla unutmadım. Elbette dünyanın sonu değildi, fakat bana alçakgönüllülüğü öğretti. Başarılarla dolu bir mesleğin akabinde sıfırdan başlamayı kabullenebileceğimi gösterdi.

Yani herkes üzere benim de güç vakitlerim oldu. Sevdiklerimi kaybettim, ki bu nitekim çok ağır bir şey. Yaptığım iş münasebetiyle sürekli acı öyküler duyuyorum. O insanların yaşadıklarını dinlerken ben de onlarla ağlıyorum, adeta yüreğim kabarıyor. Mesela geçtiğimiz günlerde 6 yaşındaki Kenyalı bir kız çocuğunun başına gelenleri duydum. Ailesi 50 yaşında bir adamla evlendirmek istemiş. Bunun üzerine kız da ormana kaçmış. Evlenmek istemiyorum, okumak istiyorum, diyormuş. Bu kızımız artık okula gidiyor.

Bu tür kıssaları dinlediğimde, bu dayanma gücünü nereden buluyorlar diye düşünmeden edemiyorum. Kongo’da, Ruanda’da, Darfur’da, dünyanın pek çok ülkesinde bu türlü o kadar çok öykü dinledim ki… Benim öyküm ve yaşadıklarım, onların yaşadıklarının yanında hiçbir şey değil, bunun farkındayım. Fakat sonuçta bu da benim tecrübem. Herkes hayattaki zorluklardan bir halde hissesini alıyor. Kıymetli olan, bu olduğunda elinizden geleni yapmak ve insanın asıl en büyük dönüşümü bu türlü vakitlerde yaşadığını bilmek.

Bu söylediğiniz çok gerçek. Az evvel hayata sıfırdan başladığınız o devirde çalışırken nasıl aşağılandığınızdan bahsettiniz. Aslında insan, içinde tahminen de yıllardır uyumakta olan direnci tam da bu türlü anlarda keşfediyor.

İnsan, uygun gününde değil, kötü gününde değişiyor. Ben buna çok inanıyorum. Ve karşılaştığı zorluk ne kadar büyük olursa, geçireceği dönüşüm de o kadar büyük oluyor. Yaşadığımız ezalar, bizim için bir dönüşüm fırsatı. Bazıları, bu sorunları kaldıramaz, yaşadıklarının yükü altında ezilir. Onlara mesajım şu: Her şeyi adım adım yapın. Çok fazla ilerisini düşünmeyin. Ben yaşadıklarım sayesinde DNA’mı değiştirdim, o denli diyorum. Eşimi kaybettiğimde dünyam başıma yıkıldı. Her şeyimi kaybettim. Hayata sıfırdan başlamak, az evvel bahsettiğim zorluklara katlanmak durumunda kaldım. O vakitler utangaç mizaçlı biriydim. Lakin hayat o denli olmanıza müsaade vermiyor. Utangaç olmak bir lüks. Zorluklarla karşı karşıya kaldığınızda utangaç falan olamazsınız.

Ayağa kalkıp mücadele etmeniz, kimi vakit istemeseniz de sesinizi yükseltmeniz gerekiyor, değil mi? Aslında bizler insan olarak kendimizi, davranışlarımızı, alışkanlıklarımızı değiştirmek istiyoruz, ancak daima bundan geri durmamıza neden olan bir şeyler oluyor. Değişime direniyoruz. Bu her beşerde bu türlü. Lakin büyük külfetler yaşadığımızda direnmeyi bırakıp değişiyoruz. Ve bunlar, sizin az evvelki DNA benzetmeniz üzere, epeyce kalıcı ve büyük değişimler oluyor.

Bir de o dertli devirlerden geçerken fark etmiyoruz, lakin geri dönüp baktığımızda şunu anlıyoruz ki, yaşadığımız o acı tecrübeler bizi akıllandırıyor. O yüzden, yaşlanmak sözünü kullanmayı sevmiyorum, lakin “yaş almak” bence çok güzel bir şey. Bunu hiçbir şeye değişmem çünkü size kattığı o bilgelik değer biçilmez bir şey.

Cinsiyete dayalı şiddet ve ayrımcılık, dünyanın en yaygın insan hakları ihlalleri ortasında. Ne tür bir toplumsal ya da ekonomik altyapıdan geldiğinizin, hangi milletten olduğunuzun hiçbir ehemmiyeti yok. Dünya çapında tahminen her üç bayandan biri ömrü boyunca fizikî yahut cinsel istismara maruz kalıyor. Dünya genelinde yaklaşık 2,4 milyar bayan erkeklerle tıpkı ekonomik haklara sahip değil. Şiddet ve ayrımcılığı yok ederek daha kapsayıcı ve eşit bir dünya yaratabilmek için ferdi ve toplumsal bazda neler yapabiliriz?

Bu hayli kuvvetli bir mücadele konusu çünkü algıları değiştirmeniz gerekiyor. Bence burada çözüm, eğitim. Bayan ya da erkek olmaktan evvel, hepimiz insanız. Hepimiz sevmek, sevilmek, var olmak istiyoruz. Ancak bunları isterken değerli olan, diğerlerine da saygılı olmak. Hatta ondan da evvel, kendinize saygılı olmak. Çünkü kendinize hürmetiniz olmadığında, diğerlerine hürmet duymanız da sıkıntı. Fakat kendinize hürmetiniz varsa, sizinle tıpkı görüşü paylaşmayan, farklı fikirlere sahip insanlara hürmet duymakta da zorlanmazsınız. Elbette diğerlerine ziyan veren, müdahale edilmesi gereken fikirlerden kelam etmiyorum. Lakin bunlar haricinde, tüm problem, dini, milliyeti, ırkı, rengi ve cinsiyeti ne olursa olsun tüm insanlara hürmet duymak. Ve dediğim üzere, bunun anahtarı da eğitim.

Bu nedenle 2018’de Kanada liderliğinde toplanan birinci G7 Cinsiyet Eşitliği Müşavere Kurulu kapsamındaki çalışmalarımızda da eğitim konusuna odaklanmıştık. Bizden istenen, G7 ülkelerinin neyi gözden kaçırdığını tespit etmemizdi. Yaptığımız araştırmalar bize gösterdi ki, eksik olan şey, kız çocuklarının eğitimiydi. Kız çocuklarını eğitmediğinizde, nüfusun yarısını kaybetmiş oluyorsunuz. Nüfusunuzun yarısı, ülkeye katkıda bulunamıyor. Fakirlerin Bankası kitabının muharriri Muhammed Yunus’un da dediği üzere, bir bayana takviye olmak, eğitim almasını sağlamak, bir erkeğe yardım etmekten çok daha yararlı çünkü bir erkek para kazandığında, bunu birinci evvel kendisine harcıyor. Halbuki bayanlar, kazandıkları parayı öncelikle çocuklarına, ailelerine harcıyor. Yani bayana yapılacak yardım, çok daha büyük bir yatırım. Birleşmiş Milletler de en büyük yatırımın, kız çocuklarına yapılacak yatırımlar olduğunu belirtiyor. Çünkü onlara yapılan yatırımlar, topluma geri dönüyor. Bu bağlamda, Kurul kapsamındaki çalışmalar sayesinde kız çocuklarının eğitimine harcanmak üzere Dünya Bankası vasıtasıyla milyarlarca dolar para topladık. Olağanüstü bir grup ve olağanüstü bir işbirliği örneğiydi.

Hayatımı, her safhasıyla, her yaşıyla kabul ediyorum ve biliyorum ki, bir şeylerle ilgilendiğim sürece genç kalacağım. Çünkü bir şeyler yapmak, merak etmek insanı hayata bağlıyor.

Söyleşimizin başlarında, yaşımızı aldıkça nasıl olgunlaştığımızdan, yaşadığımız zorlukların bizi nasıl daha sağlam, daha tercübeli ve daha uygun bir beşere dönüştürdüğünden bahsetmiştiniz.

Yaşlanmanın o kadarcık da olumlu tarafı olsun lakin değil mi?

Yirmi yıl evvelki fotoğraflarıma baktığımda, daha genç ve güzel bir bayan görüyorum, fakat yüzümde bugünkü kararlı, istikrarlı bakış yok. Bu da olgunlaşmanın getirdiği bir şey. Ancak yaşlanmak, hem fizikî hem de ruhsal açıdan güç bir süreç. Hepimiz bu mevzuda zorluk yaşıyoruz. Sizin de bu süreçte yaşadığınız zorluklar oldu mu ve bunların nasıl üstesinden geldiniz?

Sanırım bu süreçte bir model olarak bana yardımcı olan, güzelliğe bir bütün olarak bakmamdı. Çok yetenekli fotoğrafçılarla, makyaj sanatkarlarıyla çalışıyordum. Dışarıdan şahane görünmemi sağlıyorlardı. Lakin gücümü kameranın lensinin, mecmua sayfasının, ekranın ötesine taşıyıp okurla, izleyiciyle bağ kurabilmek benim işimdi. İşte benim için güzellik buydu. Samimi görünüyor muyum? Bağ kurabiliyor muyum? Bunlar, dış görünüşün çok ötesinde şeyler. Tüm hayatım boyunca dış görünüşümden çok bunlara odaklandım. Benim için daima ne yaptığım, neyle ilgilendiğim nasıl göründüğümden daha kıymetliydi.

Bugün geldiğim noktada artık olaylara daha da rahat bakıyorum. Olmuyorsa olmuyor, bir sebebi vardır, diye düşünüyorum. Bir şeyler üretiyor muyum? Bugün yeterlilik yaptım mı? Güzellik, birine gülümsemek yahut size nazik davranmayan birine karşı nezaketinizi korumak bile olabilir. Bunlar, güzel görünüp görünmediğimden daha kıymetli. Hayatımı, her safhasıyla, her yaşıyla kabul ediyorum ve biliyorum ki, bir şeylerle ilgilendiğim sürece genç kalacağım. Çünkü bir şeyler yapmak, merak etmek insanı hayata bağlıyor. Şu makine nasıl çalışıyor? Bu bitkiyi nasıl yetiştirebilirim? Bu türlü şeyler hayatla bağımı güçlendiriyor. Birebir biçimde diğerleriyle bağ kurmak, aramızdaki o güçte bana kendimi güzel hissettiriyor. Aramızdaki o bağ bizi güzel kılıyor. Bağ kuramamak vahim bir şey.

Bence güzellik dediğimiz şey bunlardan ibaret. Paylaşımcı mısınız? Beşerlerle bağ kuruyor musunuz? Samimi misiniz? Cömert misiniz? Kıymetli olan bunlar. Kırışıklıkların falan bir kıymeti yok. Hayatımın sonuna geldiğimde, aklımdan geçen tek düşünce “Ne kadar çok sevdim, ne kadar çok sevildim” olsun istiyorum. İşte o vakit geriye dönüp baktığımda “Dayle, güzel bir hayat yaşadın” diyebilirim.

Önemli olan dış güzellik değil, kaç tane Jackie’nin hayatına dokunduğunuz.

Kesinlikle. Kaç kişinin hayatına dokundunuz? Kaç kişinin yüzünü güldürdünüz? Afrika’daki okulumuzu ziyarete gitmiştim, yeni döndüm. Oradaki çocuklarımızla bir ortaya gelip sohbet ettiğimizde o kadar çok güldük, eğlendik ki, şu anda hâlâ onun sevincini taşıyorum. Düşünün, bu insanların hiçbir şeyi yok, ancak tekrar de dans ediyorlar, müzik söylüyorlar, şiir yazıyorlar. Bu çok güzel bir şey. Buraya dönüp de “Şuyum yok, buyum yok” diyen insanları gördüğümde, hem kendime hem de onlara aslında ne kadar şanslı olduğumuzu hatırlatıyorum. Kendim için bir şükür listesi tutuyorum. Onun çok yararını görüyorum. Herkese de tavsiye ederim. İnsan, tabiatı gereği daima daha fazlasını istiyor. Meğer bir an durup “Çok şeye sahibim ve bunun için şükrediyorum” diyebilmemiz lazım.

Kadınları güçlendirme ve cinsiyet eşitliğini sağlama mücadelesinde size ilham veren isimler kimler?

İçinde yeterlilik yapma, katkı sağlama isteği bulunan herkese hayranım. Siz de onlardan birisiniz. Yıllardır yaptığınız haber ve röportajlarla bayan hakları meselelerini gündeme taşıyorsunuz. Suudi Arabistan’ın ABD Büyükelçisi Prenses Rima, hayran olduğum bir öteki isim. Hem çok güçlü olup, hem de kadınsılığını koruyabilmesi çok güzel. Kızım Ryan’a çok hayranım. Kendi yolunda kararlılıkla ilerliyor. Dünyanın dört bir yanından insanlara terapi ve nefes çalışmalarıyla takviye oluyor. İnanılmaz biri. Küçük Jackie’m bir öteki ilham kaynağım. Büyük küçük demeden, ellerindeki imkanlarla kendilerini ve dünyayı değiştirmeye çalışan herkese hayranım. Çocukları için her türlü fedakarlığı yapan tüm annelere hayranım. Onlar hayatın isimsiz kahramanları. Çok şey yapıyorlar, çok şey başarıyorlar, ancak onları mecmuaların kapaklarında, televizyonlarda görmediğimiz için tanımıyoruz. Uzun vakit evvel kaybettiğim annemi de anmadan geçmeyeyim. O da benim en kıymetli ilham kaynaklarımdan. Aslında özetle, ilhamımı, bana çalışmalarımı daha da ileri taşıma gücü veren bireylerden alıyorum.

---

Röportaj: Aslıgül Atasagun

ELLE Türkiye Ekim 2023 sayısından alınmıştır.