Baharda Nasıl Beslenmeliyiz?

Uzman diyetisyen Nilay Keçeci yeni kitabı “Yeni Bir Başlangıç” ile alternatifli beslenme planları, detoks programları ve yeni fit tarifler paylaşıyor. Kitapta me­nopozda beslenme, bölgesel zayıflama, gerilim ve beslenme üzere pek çok kıymetli husus başlığı da yer alıyor. Biz de Keçeci ile bir ortaya gelerek baharda nasıl beslenmemiz gerektiğini öğrenmekle kalmadık, tıpkı vakitte kilo denetimine dair kıymetli ipuçları da aldık.

Baharın gelişiyle birlikte bedenimizi kış uykusundan uyandırmanın vakti geldi… Bahar yorgunluğunu at­mak ve gücümüzü yükseltmek için beslenme açısından nelere dikkat etmeliyiz?

Bahar geldi ve baharın gelişiyle birlikte aslında yorgunluklar biraz daha artacak. Yazın gelişi ile birlikte de bu (yorgunluk­lar) azalacak. Ancak biz baharı birtakım özel besinlerle daha rahat atlatabiliriz. Gücümüzü yükseltmek için haftada kesinlikle bir gün somon, bir gün kesinlikle baklagillerden nohut tüketebili­riz. Bunları tüketirken yanında kesinlikle bol A vitaminli ve C vitaminli yeşil, sağlıklı salatalar olmasına ihtimam gösterebiliriz. Baharda her gün kesinlikle çeyrek ya da yarım avokadonun az zeytinyağı ile birlikte tüketilmesini öneriyorum. Muz da baharın vazgeçilmezlerinden biri olmalı. Zira muz tıpkı vakitte bize potasyum ve güç istikrarını de sağlar. Ener­jimizin biraz düşük ve uykusuz olduğumuz günlerde protein alımına dikkat etmemiz gerekir.

Detoks kavramı her devir çok tanınan lakin bu detoks­lar nitekim ne kadar yararlı? Ülkü bir bahar detoksu nasıl olmalı?

Bir bahar detoksunda aslında kesinlikle protein ve lif birebir yer­de olmalı. Münasebetiyle bir bahar detoksu yapmak istiyorsak meyve ve whey proteinleri içeren seçenekleri tercih edebili­riz. Mesela meyvenin yanında peynir yahut yoğurt koyabiliriz. Tıpkı vakitte ceviz üzere bir omega-3 dayanağı ile yani hem karbonhidrat hem protein hem de yağın olduğu bir tabak ter­cih edebiliriz. Sıvı detoksları çok önermiyorum. Zira sıvı detoksu ile verilen kilolar sonrasında geri alınıyor. Şayet her­hangi bir yerde acil halde zayıflamamız gerekiyorsa yalnızca bir gün lifi içerisinde olan ve sahiden kaliteli sıkılmış oldu­ğuna inandığımız soğuk sıkım sıvı detokslarını kullanabiliriz.

Hızlı kilo verme trendleri sık sık karşımıza çıkıyor. Fakat sağlıklı ve kalıcı kilo vermek için en kıymetli üç kural ne olmalı?

Üç değerli temel kuraldan bir tanesi mutlaka beslenme çe­şitliliğidir. Yani diyetinizde kesinlikle karbonhidrat, protein ve yağ olmalı. Bunlardan biri eksik olduğunda dokular ve hüc­reler gerekli biçimde beslenemeyeceği için kesinlikle verilen kilo geri gelir. İkincisi orta öğün alımıdır. Kişi iki öğün bes­lenebilir, sorun yok lakin tekrar de orta öğün almak zorunda. Zira bölgesel zayıflamanın temelidir orta öğün. Gün içe­risinde gereğince orta öğün almazsak acıkacağımız için bir sonraki öğünde yemeğe saldırabiliriz ve bütün beslenme sistemi bozulur. Üçüncü ve en değerli altın kural da spor yapmak. Spor yapmadan beslenmenin bir bedeli yok. Evet, yalnızca beslenme ile kilo kaybederiz lakin sıkılaşmak, daha süratli kilo kaybetmek ve metabolizma süratimizi desteklemek için spor gerekli.

“Intermittent Fasting” (Aralıklı Oruç), keto diyeti, düşük karbonhidrat üzere birçok beslenme modeli duyuyoruz. Sizin en çok önerdiğiniz ve sürdü­rülebilir bulduğunuz beslenme usulü hangisi?

Her vakit söylüyorum, yeniden söyleye­ceğim: Akdeniz tipi beslenme. Bu, ödül alan tek beslenme tipi. Bizim öğrendiği­miz, hekimlerin önerdiği, aslında Dün­ya Sıhhat Örgütü ve Amerikan Diyabet Derneği üzere birçok dernekte, birçok fakültede her vakit okutulan, ders niteliğindeki diyet Akdeniz tipi diyet. Hastalıkların tedavilerinde yardımcı ol­mak için, komplikasyonların önlenmesi için daima Akdeniz tipi diyet tercih edilir. Lakin şahıslar kilo kaybetmek istediklerinde IF, ketojenik yahut düşük karbon­hidratlı diyetleri kısa periyodik uygulayabilirler. En fazla 7-14 gün ortasında bu şekil diyet tiplerini uygulayıp kestiklerinde, bunlarla ilgili bir uzmanla çalıştıklarında da rastgele bir sorun olmayacaktır.

Gün içinde tatlı krizlerini daha sağlıklı yönetmek için ne üzere teklifleriniz var? Kan şekerimizi dengelemek için ne­lere dikkat etmeliyiz?

Kan şekerini dengelemek için orta öğün almak, bol su tüket­mek ve kesinlikle sabah kahvaltısında karbonhidrat, protein ve yağdan varlıklı bir beslenme çok değerli. Tekrar de bitter çikolatalarla, hurmalarla ya da çileklerle yapabileceğimiz tanımlarla kan şekerimizi ortalarda dengeleyebiliriz. Kan şeke­rimizin çok düşmesi de çok tehlikeli; bu, kalbin durmasına kadar gidebilir. Bu nedenle şekerimiz düş­tüğünde, hipoglisemiye girdiğimizde gün içerisindeki beslenme dengemizde nasıl değişiklikler yaptığımıza bakmamız gere­kiyor.

Diyet yaparken en sık düşülen yanlışlar neler?

Hatalardan birincisi aç kalmak; asla aç kal­mamalıyız. İkincisi spor yapmamak. Spor yapmadan diyet yapılamaz. Evet, birinci baş­larda diyetinize uygun gitmek ismine ve di­yete alışmak ismine spor yapmayabilirsiniz ancak sonra hayatımızın sonuna kadar spor yapmak zorundayız. Bilhassa en sık düşü­len yanlışlardan bir tanesi, fit tanımların ya da glütensiz yahut laktozsuz beslenmenin öne­mi. Daima olarak rastgele bir kronik has­talığımız olmadığında glütensiz yahut lak­tozsuz beslenirsek bıraktığımızda kesinlikle farklı bir yerde hasar meydana gelecektir. Ayrıyeten fit tanımlardan istediğimiz kadar yiyemeyiz, bunların da bir kalorisi vardır. Münasebetiyle bunları da kesinlikle porsiyonlamak gerekir. Diyette yapılan en büyük yanlışlardan bir tanesi de oburlarının listelerini kullanmak. Bir reçete kişinin kendi şahsî özellikleri, kan analizleri, hastalıkları ve kendi toplumsal hayatına nazaran yazılır.

Nilay Keçeci’den FINDIKLI FİT TOPLAR

Malzemeler

• 10-12 adet hurma
• 3 yemek kaşığı yulaf unu
• 1 tatlı kaşığı kakao
• Fındık
• Fındık ezmesi
• Şekersiz sütlü çikolata yahut bitter çikolata

Yapılışı

Hurmaları biraz sıcak suda bekletip süzün. Yulaf unu ve kakaoyu ekleyip
rondoda kıvam alana kadar çekin. Elde ettiğiniz hamuru kesimlere ayırıp
elinizle yassılaştırın, üzerine bir çay kaşığı kadar fındık ezmesi sürüp bir
bütün fındık koyup yuvarlayın. Birebir vakitte çikolatayı benmari usulü
eritin. Fındıkları rondo ya da bıçak yardımıyla ufalayın. Erittiğiniz çikolata
ile ufaladığınız fındıkları birleştirin. Hazırladığınız topları çikolataya
bulayın. Bir mühlet dolapta bekletin ve sonra afiyetle yiyin.

---

Röportaj: Damla Durak

ELLE Türkiye Nisan 2025 sayısından alınmıştır.